Kars Halk Şairleri
a) MURAT ÇOBANOĞLU :
1940 YILINDA Kars istasyon mahallesinde doğmuştur. Küçük yaştan beridir aşıklıkla iç içe yaşadı. Babası da Kars’ın ünlü aşıklarından Gülistan ÇOBANOĞLU ve aynı zamanda Murat ÇOBANOĞLU’ nun ustasıdır. İlk olarak 1967 yılında Konya Aşıklar Bayramında genç yaşında birinci olunca, tüm Türkiye’de ad aldı. Bu arada çeşitli etkinliklere katıldı. Yurt içi ve yurt dışı turneleri oldu. Hepsinde birbirinden güzel başarılar kazandı ve namı iyice yayıldı.
1990 yılında Kültür Bakanlığı’nda Devlet Sanatçısı unvanını aldı. Evli ve 4 çocuk babası idi. Kars’ta ozanlar kahvesinin sahibi idi. .Murat ÇOBANOĞLU’ nun ilk iki eseri (bestesi) aşağıya çıkarılmıştır.
Bir fendile geldi geçti
Kiziroğlu Mustafa Bey
Hışmı dağı deldi geçti
Kiziroğlu Mustafa Bey
Bir beyin oğlu zor beyin oğlu.
Vay ben ona eş olaydım
Anadan onbeş olaydım
Keşke ondan kardeş olaydım
Kiziroğlu Mustafa bey
Bir beyin oğlu zor beyin oğlu
Bir atı var ala paça
Mecel vermez kırat kaça
Az kaldı ortamdan biçe
Kiziroğlu Mustafa bey
Bir beyin oğlu zor beyin oğlu
Hay edende haya teper
Huy edende huya teper
Köroğlu’ nu Suya teper
Kiziroğlu Mustafa bey
Bir beyin oğlu zor beyin oğlu
SEVDİĞİM YAR
Sevdiğim yar bana göndermiş name
Rüzgar dokunmamış dal ister benden
Bir lezzet olması demiş dadında
Hiç arı görmemiş bal ister benden
Nerden alayım nerden bulayım
Ne bir ağacım var nede bir bağım
Ne bir yuvam vardır nede otağım
Ne bir sedirim vardır nede konağım
Al kumaş içinden şal ister benden
Nerden alayım nerden bulayım
Kaşları karadır kipriyi oktur
Feleye karşılık oyunum yoktur
Bir kuzu bulamam koyunum yoktur
Yinede bir sürü mal ister benden
Nerden alayım nerden bulayım
ÇOBANOĞLU derki iz bula bilmem
Kışın çok ararım yaz bula bilmem
İnsanlarda doğru söz bula bilmem
Yalan söylemeyen dil ister benden
Nerden alayım nerden bulayım
b) ÇILDIRLI AŞIK ŞENLİK :
Kars’ın en sıkıntılı dönemlerinde Milli duyguyu ayakta tutmuş ve bu yolda ölmez eserler vermiş bir halk şairimizdir. Kendisi Çıldır’ın o zamanki adıyla Suhara bugün adı Yakınsu köyünde doğmuş, bugün sınırlarımızın dışında kalan Akbaba’ nın hozu köyünde ölmüştür. Mezarı doğduğu köy olan Yakınsu’dadır.
Üç tane önemli halk hikayesi vardır.
Bunlar : Salman Bey, Latif Şah ve Sevdekar’dır.
Aşık Şenliğin şiirlerinde özellikle yurt ve kahramanlık temaları ağır basar. Oldukça meşhur olan 93 koçaklaması ve Ermeni komutanına verilen cevabı yanında sayısı 200’e yaklaşan kahramanlık şiiri vardır. Dili ağdalıdır.
93 KOÇAKLAMASI
Ehli İslam olan işitsin, bilsin
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana,
İsterse uruset ne ki var gelsin,
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana
Kurşanın kılıncı, giyinin donu,
Kavga bulutları sardı her yanı,
Doğdu koç yiğidin şan almak günü
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana.
Asker olan bölük bölük bölünür
Sandınızmı ki Kars kalası alınır
Boz atlar üstünde kılıç çalınır
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana
Kavga günü namert sapa yer arar
Er olan göğsünü düşmana gerer
Cemi Ervah bizlen meydana girer
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana.
Hele Al-Osman’ın görmemiş zorun
Din gayreti olan tedarik görün
At tepin, baş kesin, kazağın kırın
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana.
Ben-Esferdir bilin Urusun aslı
Orman yabanisi, balıkçı nesli
Hınzır sürüsüne dalıp kurt misali
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana
ŞENLİK, ne durursunuz atları binin,
Sıyra, kılıç düşman üstüne dönün,
Artacaktır şanı bu Al-Osman’ın
Can sağ iken yurt vermeniz düşmana.
c) KAĞIZMAN’LI HIFZI :
Kağızman’da 1893 yılında doğmuş ve yine Kağızman’da 1918 yılında ölmüştür. İçli bir halk şairi olan Kağızmanlı Hıfzı’nın en yaygın şiiri SEFİL BAYKUŞ’ tur. Bunun dışında tabiatla söyleşileri oldukça önemlidir. Sade bir dille söylediği meşhur Çiçekler şiirini Turnalara yazdığı şu dörtlükler tamamlar gibidir. Doldu feleklere feryad’ü figan Ne zalim çağrışır gelen durnalar Adam mı dayanır, can mı dayanır Geldi daş demiri delen durnalar. Yaralı yorgunlar geldi yetişti Oldu katar katar çaldı çağrıştı Eyvah getti bulutlara karıştı Sesi kulağımda kalan durnalar. Sefil durnam bizim dilden kanamaz Ağırdır gövdesi dala konamaz Şahandan havfeder yere inemez Eyler dil şehrini talan durnalar. Gözler bu meraktan dolukur ağlar Gözümün yaşından yarılır dağlar Döğer sinesini göğerir bağlar O çalıp çağıran çalan durnalar Mevlam bene bir çift kanat vereydi Yorgun HIFZI durnalara ereydi Hasret gözler belki yarı göreydi Dost köyünden geçer iken durnalar...
d) MURAT YILDIZ (KARAHANLI MURAT)
Akyaka ilçesinin karahan köyünde doğdu. 1999 da Kars’ da öldü. Bugün varam yarın yokam Çok çalıştım zahmetime ay hayıf Gençliğimde yahşı yaman bilmedim Haram kattım zahmetime ay hayıf.
e) İLGAR ÇİFTÇİOĞLU :
1964 yılında Kars’ın Arpaçay İlçesi Taşdere köyünde doğdu. Halen yöresel olarak aşıklığını sürdürmektedir.
Göçmeyeydim bu şehire
Kars’ım sana hasret kaldım
Göz yaşım döndü nehire
Kars’ım sana hasret kaldım
Bahçesini bağmanını
Karadağ’ın dumanını
Göresidim insanını
Kars’ım sana hasret kaldım.
Ayrıca Arif TELLİOĞLU, Orhan KARADAĞOĞLU, Maksut FERYADI, Emrah NAROĞLU, Ali Rıza EZGİ, Mürsel SİNAN, Önder ERDAĞI ve Günay YILDIZ ilimizin önemli aşıklarındandır
